مجله آموزشي موتوموسوي

فرمان موتور كراس يكي از مهم ترين قطعاتي است كه تأثير مستقيمي بر كنترل، راحتي و عملكرد موتورسوار در مسيرهاي آفرود دارد. انتخاب فرمان مناسب و تنظيم صحيح آن مي تواند تفاوت چشمگيري در تجربه رانندگي ايجاد كند و از خستگي زودهنگام جلوگيري نمايد. در اين راهنما به بررسي جامع ويژگي هاي فني، انواع، روش هاي انتخاب و نكات تنظيم فرمان موتور كراس مي پردازيم.

فرمان موتور كراس چه تفاوتي با فرمان هاي معمولي دارد؟

فرمان موتور كراس با فرمان هاي موتورسيكلت هاي شهري يا جاده اي تفاوت هاي اساسي دارد. اين فرمان ها براي تحمل فشارهاي شديد، ضربات مكرر و شرايط سخت آفرود طراحي شده اند. ساختار قوي تر، پهناي بيشتر و زاويه هاي خاص از ويژگي هاي بارز آنها است. فرمان موتور كراس معمولاً از مواد با استحكام بالا ساخته مي شود تا در برابر افتادن، برخورد با موانع و فشارهاي وارده مقاومت كند.

جنس و مواد سازنده فرمان

فرمان هاي فولادي

فرمان موتور كراس از جنس فولاد با استحكام بالا، گزينه اي اقتصادي و مقاوم است. اين نوع فرمان ها وزن بيشتري دارند اما در برابر ضربات شديد انعطاف پذيري خوبي نشان مي دهند و به جاي شكستن، خم مي شوند كه مي توان آنها را دوباره صاف كرد. براي موتورسواران تازه كار يا كساني كه به دنبال دوام بالا هستند، انتخاب مناسبي محسوب مي شود.

فرمان هاي آلومينيومي

فرمان موتور كراس آلومينيومي سبك تر از نمونه هاي فولادي است و براي موتورسواران حرفه اي كه به دنبال كاهش وزن كلي موتور هستند، گزينه ايده آل است. اين فرمان ها معمولاً از آلياژهاي پيشرفته ساخته مي شوند و مقاومت خوبي در برابر خوردگي دارند. نكته مهم اين است كه در صورت خم شدن شديد يا ترك برداشتن، بايد تعويض شوند چرا كه بازگرداندن آنها به حالت اوليه امكان پذير نيست.

فرمان هاي كامپوزيتي و كربني

برخي برندها فرمان موتور كراس با هسته كربني يا كامپوزيتي توليد مي كنند كه سبك ترين گزينه موجود در بازار هستند. اين فرمان ها قيمت بالاتري دارند اما براي مسابقات حرفه اي و كساني كه به دنبال حداكثر كاهش وزن هستند، مناسب اند. مقاومت در برابر لرزش و جذب ارتعاشات از مزاياي اين نوع فرمان هاست.

ابعاد و هندسه فرمان موتور كراس

پهنا

پهناي فرمان موتور كراس معمولاً بين ۷۸۰ تا ۸۲۰ ميلي متر است. پهناي بيشتر كنترل بهتري در مسيرهاي سخت و سرعت بالا فراهم مي كند، اما براي موتورسواران با قد كوتاه يا بازوهاي كوتاه تر ممكن است ناراحت كننده باشد. انتخاب پهنا بايد متناسب با قد، طول بازو و سبك رانندگي باشد.

ارتفاع و انحنا

ارتفاع فرمان موتور كراس و ميزان انحناي آن تأثير زيادي روي وضعيت بدن و راحتي موتورسوار دارد. فرمان هاي بلندتر براي موتورسواراني كه قد بلندتر دارند يا ترجيح مي دهند وضعيت بدن عمودي تري داشته باشند مناسب است. انحناي بيشتر معمولاً راحتي بيشتري براي مچ دست فراهم مي كند.

زاويه عقب برگشت (Sweep)

زاويه عقب برگشت فرمان موتور كراس به زاويه اي گفته مي شود كه انتهاي فرمان به سمت موتورسوار برمي گردد. اين زاويه روي وضعيت مچ دست و آرنج تأثير مستقيم دارد. زاويه بيشتر معمولاً براي رانندگي طولاني مدت راحت تر است، اما ممكن است در مانورهاي سريع كمي محدوديت ايجاد كند.

انتخاب فرمان موتور كراس بر اساس سبك رانندگي

موتوكراس و مسابقات

براي مسابقات موتوكراس، فرمان موتور كراس بايد سبك، مقاوم و با پهناي مناسب براي كنترل دقيق باشد. موتورسواران مسابقه اي معمولاً فرمان هاي آلومينيومي با پهناي ۸۰۰ تا ۸۲۰ ميلي متر را ترجيح مي دهند. ارتفاع و انحنا هم بايد متناسب با سبك پرش و فرود باشد.

اندورو و تريل

در رانندگي اندورو كه مسيرهاي طولاني تر و متنوع تري دارد، فرمان موتور كراس بايد تعادل بين راحتي و كنترل را فراهم كند. فرمان هاي با انحناي بيشتر و زاويه عقب برگشت مناسب براي اين كاربرد توصيه مي شوند تا خستگي مچ دست و بازو كاهش يابد.

آفرود تفريحي

براي استفاده تفريحي و آفرود عمومي، فرمان موتور كراس فولادي با قيمت مناسب و دوام بالا انتخاب خوبي است. پهنا و ارتفاع بايد متناسب با قد و راحتي فردي انتخاب شود.

تنظيم و نصب فرمان موتور كراس

زاويه نصب

زاويه نصب فرمان موتور كراس روي دسته فرمان (كلمپ) اهميت زيادي دارد. فرمان بايد طوري نصب شود كه در حالت ايستاده روي پايه، وضعيت طبيعي و راحتي براي مچ دست ايجاد كند. معمولاً فرمان كمي به سمت جلو متمايل مي شود تا هنگام ايستادن روي پايه، زاويه مناسبي داشته باشد.

محل نصب اهرم ها و دسته گاز

پس از نصب فرمان موتور كراس، موقعيت اهرم كلاچ، ترمز و دسته گاز بايد تنظيم شود. اهرم ها بايد در زاويه اي قرار گيرند كه دست در حالت طبيعي به آنها دسترسي داشته باشد و نيازي به خم كردن زياد مچ نباشد.

استفاده از كلمپ مناسب

براي نصب فرمان موتور كراس از كلمپ هايي استفاده مي شود كه قطر داخلي آنها با قطر فرمان سازگار باشد. كلمپ ها بايد با گشتاور مناسب سفت شوند تا فرمان در حين رانندگي حركت نكند، اما نبايد آن قدر سفت باشند كه در صورت افتادن، آسيب جدي وارد شود.

لوازم جانبي و تجهيزات فرمان

هندگارد

نصب هندگارد روي فرمان موتور كراس براي محافظت از دست ها و اهرم ها در برابر ضربه، شاخه ها و پرتاب سنگ ضروري است. هندگارد مناسب بايد با فرمان سازگار باشد و فضاي كافي براي حركت دست را فراهم كند.

گريپ (دسته)

انتخاب گريپ مناسب روي راحتي و كنترل تأثير زيادي دارد. گريپ ها در انواع نرم، متوسط و سخت موجودند. براي فرمان موتور كراس معمولاً گريپ هاي با سطح مناسب براي جلوگيري از لغزش انتخاب مي شوند.

پد فرمان

پد فرمان روي ميانه فرمان موتور كراس نصب مي شود تا در صورت برخورد سينه يا صورت با فرمان، آسيب كاهش يابد. اين قطعه كوچك مي تواند در مواقع بحراني از جراحات جدي جلوگيري كند.

نگهداري و بازرسي فرمان

بررسي ترك و خميدگي

بعد از هر سقوط يا برخورد شديد، فرمان موتور كراس بايد به دقت بررسي شود. حتي ترك هاي ريز مي توانند در آينده منجر به شكست ناگهاني فرمان شوند. فرمان هاي آلومينيومي به ويژه حساس به ترك هستند و بايد با دقت بيشتري بررسي شوند.

بررسي محكم بودن اتصالات

پيچ هاي كلمپ و محل اتصال كنترل ها به فرمان موتور كراس بايد به طور منظم بررسي شوند. لرزش هاي مكرر ممكن است باعث شل شدن پيچ ها شود كه مي تواند خطرناك باشد.

تميز كردن و محافظت

فرمان موتور كراس بايد تميز نگه داشته شود و از تماس با مواد خورنده محافظت شود. استفاده از پوشش هاي محافظ يا رنگ هاي مخصوص مي تواند از خوردگي جلوگيري كند.

خريد از فروشگاه هاي معتبر

براي خريد فرمان موتور كراس باكيفيت و اصل، مراجعه به فروشگاه هاي معتبر مانند موتوموسوي توصيه مي شود. خريد از فروشگاه هاي معتبر اطمينان از اصالت محصول و دسترسي به خدمات پس از فروش را فراهم مي كند.

نتيجه گيري

فرمان موتور كراس بيش از يك قطعه ساده است و نقش كليدي در كنترل، ايمني و راحتي موتورسوار دارد. انتخاب فرمان مناسب بر اساس جنس، ابعاد، سبك رانندگي و نيازهاي فردي، همراه با تنظيم صحيح و نگهداري منظم، مي تواند تجربه رانندگي را به طور چشمگيري بهبود بخشد. سرمايه گذاري روي يك فرمان موتور كراس باكيفيت، سرمايه گذاري روي ايمني و عملكرد بهتر در مسيرهاي سخت آفرود است.